Ẩn họa từ metaverse

Theo SCMP, metaverse – vũ trụ ảo đang ngày càng trở thành một khái niệm quen thuộc khi các công ty lớn và start-up đồng loạt theo đuổi. Ngay sau khi CEO Facebook Mark Zuckerberg thông báo đổi tên công ty thành Meta, Viện quan hệ Quốc tế đương đại Trung Quốc đã đăng những cảnh báo của chuyên gia về tương lai của Internet.

Theo các chuyên gia, rủi ro tiềm ẩn liên quan đến metaverse có thể kể đến như nguy cơ an ninh mạng, công nghệ độc quyền và bị kiểm soát bởi những ông lớn. Trong khi đó, các nước đang phát triển trở nên phụ thuộc vào những nền công nghệ tiên tiến, từ đó khoảng cách công nghệ càng bị đào sâu trong kỷ nguyên metaverse.

Giới nghiên cứu Trung Quốc cũng cảnh báo, khi vũ trụ ảo trở thành một phần không thể thiếu trong tương lai, công nghệ này cũng có thể ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều lĩnh vực từ chính trị, kinh tế đến văn hóa nhiều nước.

Trải nghiệm khi dùng metaverse sẽ tạo ra những vấn đề mới cho xã hội. Người dùng sẽ có cảm giác nhập vai sống động như đang trực tiếp sống trong thế giới ảo. Từ đó, họ sẽ quên đi thực tại. Thanh thiếu niên trong độ tuổi phát triển có thể bị tác động xấu khi mải mê với metaverse. Ngoài ra, nhiều người có thể lợi dụng việc này để sản xuất các loại “chất cấm kỹ thuật số” gây nghiện.

Những nguy cơ tiềm tàng trên đồng nghĩa với việc chính phủ các nước cần ban hành quy định và hướng dẫn rõ ràng để điều hướng sự phát triển của metaverse.

“Khi vũ trụ ảo bắt đầu vượt qua biên giới quốc gia, các vấn đề và thách thức của nó sẽ trở thành chủ đề tiềm năng cho nền chính trị thế giới tương lai. Có thể sẽ xuất hiện lỗ hổng về quy định liên quan đến những thứ như chống rửa tiền, lệnh trừng phạt, giám sát tài chính và quyền sở hữu trí tuệ. Việc này sẽ thúc đẩy cộng đồng quốc tế cùng nhau hợp tác để giải quyết vấn đề”, nhóm chuyên gia kết luận.

‘Không hẳn là điều tốt đẹp cho nhân loại’

Eric Schmidt, cựu Chủ tịch Google, nhận định trên New York Times rằng vũ trụ ảo sẽ sớm có mặt ở khắp nơi. “Mọi người có thể sẽ dành nhiều thời gian hơn khi tham gia metaverse. Nhưng ai thiết lập các quy tắc trong đó? Thế giới sẽ dần kỹ thuật số hơn thực tế, và đó không hẳn là điều tốt nhất cho xã hội loài người”, ông nói.

Ông cũng coi AI, thứ mà công ty Meta sử dụng để chạy phần lớn các thuật toán trên nền tảng, như một “vị thần giả, khổng lồ” có thể tạo ra những mối quan hệ không lành mạnh. “AI có nhận thức được khía cạnh của thực tế mà chúng ta có hay không? Liệu AI sẽ nhìn thấy thứ mà con người không thể hiểu được?”, ông băn khoăn.

Dù vẫn chưa được định hình cụ thể hoặc có sản phẩm rõ ràng nào liên quan đến metaverse, cụm từ này đã trở nên phổ biến hơn trong Covid-19, khi nhiều người không thể ra khỏi nhà đã gặp gỡ, và bắt đầu mua bán tài sản số thông qua các trò chơi như Fortnite và Roblox.

Không chỉ Facebook, nhiều doanh nghiệp trên thế giới cũng đang lên kế hoạch xây dựng vũ trụ ảo. Các ông lớn như Microsoft, Google, Amazon lần lượt công bố dự án hướng đến metaverse. Ở Trung Quốc, các công ty công nghệ dẫn đầu như Tencent, Alibaba cũng đăng ký hàng loạt thương hiệu liên quan đến xu hướng tương lai này.

Tiềm năng kinh doanh khổng lồ từ metaverse khiến nhiều nhà đầu tư hứng thú. Tháng trước, hàng loạt cổ phiếu liên quan đến metaverse ở Trung Quốc đột ngột tăng vọt. Chỉ trong một tuần, cổ phiếu của công ty trò chơi ZQGame tăng gấp đôi sau khi doanh nghiệp này tuyên bố tham gia metaverse.

Những tín hiệu này cũng thu hút sự quan tâm đặc biệt của truyền thông Trung Quốc. Securities Times, từng cảnh báo người đọc rằng những người “đầu tư một cách mù quáng vào những khái niệm to lớn và ảo tưởng như metaverse” sẽ dẫn đến kết quả không mấy tốt đẹp.

Mỹ Quyên (theo SCMP)